Pankreatit, pankreasın zarar görmesi ve bunun sonucunda pankreas bezinin iltihaplanmasıdır. Akut olup geçici semptomlar oluşturabilir ya da kronik olup uzun vadeli hasara yol açabilir.
Kontrolsuz enflamasyon uzun vadeli hasara veya farklı komplikasyonlara yol açabileceğinden, her iki pankreatitte enflamasyonun altta yatan nedenini teşhis etmek çok önemlidir.
Pankreatit nedir?
Pankreatit, pankreasın iltihaplanmasıdır. Pankreasın vücutta sindirim enzimleri ve insülin üretimi gibi önemli işlevleri vardır. Pankreas enzimleri pankreas dokusuna zarar vererek iltihaplanmaya neden olduğunda pankreatit ortaya çıkar.
Akut ve kronik pankreatit iki farklı durumdur. Akut pankreatit, semptomların aniden ortaya çıktığı aktif pankreatit formudur. Kişi mide bulantısı ve kusmanın yanı sıra şiddetli mide ağrısı yaşayabilir. Yüksek seviyelerdeki pankreas enzimleri basit bir kan testi ile ortaya çıkacaktır. Kronik pankreatit ise, akut enflamatuar bir süreçten ziyade pankreasta tekrarlanan hasardan kaynaklanabilen kalıcı bir durumdur. Kronik pankreatit vakalarında, pankreası kontrol etmek için CT taraması, MR ve ultrason gibi çeşitli görüntüleme testleri de kullanılır.
Pankreatit neden olur?
Her iki tür için de altta yatan nedenler farklıdır. Pankreatitin birçok olası nedeni vardır. En sık karşılaşılan nedenlerden biri pankreasta ve pankreas kanalında iltihaba neden olabilen safra kesesi taşlarıdır. Kronik pankreatitin yaygın nedenleri aşırı alkol kullanımı, obezite ve genetik bozukluklardır. Organın kendi içindeki anormallikler ve otoimmun yanıtlar da risk unsurlarıdır. Her iki tip pankreatitin diğer nedenleri arasında şunlar olabilir: Bazı ilaçlara reaksiyonlar, enfeksiyonlardan kaynaklanan komplikasyonlar, ameliyattan kaynaklanan komplikasyonlar, pankreas kanseri, yaralanma, pankreas divisumu.
Pankreatit semptomları nelerdir?
Ağrı, akut ve kronik pankreatit için başka bir ayırt edici faktör olabilir. Akut pankreatit genellikle geçicidir ve kişi genellikle birkaç gün içinde tamamen iyileşir. Öte yandan kronik pankreatit kaynaklı ağrı aylarca geçip tekrar tekrar baş gösterebilir. Akut pankreatit, kronik pankreatit için bir risk faktörü olabilir.
Pankreatitin yaygın semptomları arasında yemekten sonra kötüleşen ağrı,mide bulantısı ya da kusma, yorgunluk, aşırı susuzluk, ten renginde değişiklikler, nedensiz kilo kaybı, yetersiz beslenme de sıralanabilir. Pankreatit ayrıca diyabetin yönetilmesini zorlaştırabilir.
Pankreatit tedavisi mümkün mü?
Ağrıyı kontrol altına almak, hem akut hem de kronik pankreatit tedavisinde önemlidir. Her iki pankreatit türü için tedavi, dehidrasyonu önleyen ve kişi yemek yiyemiyor veya yutamıyorsa beslenme sağlayan intravenöz sıvıları içerebilir. Doktorunuz antibiyotik veya başka ilaçlar kullanmanızı isteyebilir. Eğer safra kesesi taşı varsa ameliyat olunması gerekecektir.
Bütüncül tıp hekimleri olarak bizler biorezonans, ozon, akupunktur gibi yöntemlerle iltihabı gidermeye ve ağrıyı kontrol altına almaya çalışırken bir yandan da altta yatan nedene bağlı olarak bir tedavi yaklaşımı öneririz. Altta yatan nedenin tespiti kapsamlı bir taramayı gerektirebilir. Öte yandan kronik pankreatitten kaynaklanan iltihaplanma ve hasar modern tıpta geri döndürülemez olarak kabul edilir; bu noktadan hareketle pankreas fonksiyonlarını destekleyici bir tedavi protokolü uygulamaya yöneliriz. Ayrıca vitamin ve mineral takviyeleri ile destekleriz. Eğer pankreasta tıkanıklık, taş gibi mekanik bir problem varsa cerrahi müdahale gerekebilir. Doğru tedavi ile pankreatit hastalarının yaşam kalite ve konforlarını koruyabilmeleri mümkündür.